Spotyka się różne nazwy: Franciszkański Zakon Świeckich, Świecka Rodzina Franciszkańska, III Zakon św. Franciszka, III Zakon Franciszkański. Czym się te zakony, organizacje od siebie różnią?
Wszystkie nazwy dotyczą tego samego trzeciego zakonu, który do 1978 r. nosił nazwę III Zakon św. Franciszka (TZF), a po zatwierdzeniu nowej Reguły (24 czerwca 1978 r.) przez Ojca Świętego Pawła VI nosi nazwę Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, w skrócie FZŚ.
Co to są trzecie zakony?
Według kanonu 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego: “Stowarzyszenia, których członkowie, żyjąc w świecie, uczestniczą w duchu jakiegoś instytutu zakonnego, pod wyższym kierownictwem tegoż instytutu prowadzą życie apostolskie i zdążają do chrześcijańskiej doskonałości, nazywają się trzecimi zakonami lub otrzymują inną odpowiednią nazwę.” (KPK 303).
Jaki jest główny cel członków trzecich zakonów?
Głównym celem trzecich zakonów jest dążenie do doskonałości i podejmowanie dzieł apostolskich w duchu konkretnej rodziny zakonnej. Trzecie zakony kierują się ogólnym prawem Kościoła i prawodawstwem własnym (reguła, konstytucje generalne, statuty partykularne). Opiekę duchową nad nimi Kościół powierzył przełożonym Pierwszych Zakonów.
Czym więc jest Franciszkański Zakon Świeckich – zakonem czy stowarzyszeniem?
FZŚ jest III Zakonem w rozumieniu Kodeksu Prawa Kanonicznego, czyli stowarzyszeniem, którego członkowie żyją w świecie i uczestniczą w duchu instytutu zakonnego. Tym “instytutem zakonnym” jest I Zakon Franciszkański, [Zakon Braci Mniejszych (OFM), Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (OFMCap), Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (OFMConv)] i III Zakon Regularny (TOR). Różne jest znaczenie słowa “stowarzyszenie” w rozumieniu prawa kościelnego (Kodeksu Prawa Kanonicznego) i prawa cywilnego.
Dlaczego opracowana została nowa Reguła FZŚ?
Po II Soborze Watykańskim uznano za konieczne dostosowanie prawodawstwa III Zakonu św. Franciszka do zmienionych warunków, aby włączyć się w powszechne dzieło odnowy Kościoła oraz otworzyć się na potrzeby współczesnego świata. Nowa Reguła FZŚ zachowuje podstawowe zasady, które zawarte były w poprzednich regułach, równocześnie przenosząc rozwiązania szczegółowe do Konstytucji Generalnych, Statutu Międzynarodowego i Statutów Narodowych.
Kto i kiedy zatwierdził obecną Regułę FZŚ?
Obecną Regułę FZŚ zatwierdził Ojciec Święty Paweł VI Listem Apostolskim “Seraphicus Patriarcha” z dnia 24 czerwca 1978 r. Wstęp do Reguły stanowi oryginalny tekst Zachęty św. Franciszka dla braci i sióstr od pokuty. Zachęta… została włączona do Reguły jako wstęp, by Franciszkanie świeccy mogli się wsłuchać w słowa samego św. Franciszka, poznać Jego myśli i to wszystko czego oczekiwał od swoich świeckich naśladowców.
Jakie były wcześniejsze reguły III Zakonu św. Franciszka?
Reguła “Memoriale Propositi” z roku 1221. Reguła papieża Mikołaja IV z roku 1289. Reguła papieża Leona XIII z roku 1883.
Kiedy powstał III Zakon św. Franciszka?
III Zakon św. Franciszka powstał w 1221 r. w chwili zatwierdzenia Reguły “Memoriale Propositi”, jako zaakceptowanej przez Kościół formy życia grup pokutników franciszkańskich (Braci i Sióstr od Pokuty). Przyjmuje się, że pierwszym franciszkaninem świeckim (tercjarzem) był bł. Luchezjusz z Pogibonsi (wspomnienie 28 kwietnia).
Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich przynależy do Rodziny Franciszkańskiej?
W Kościele istnieje wiele rodzin duchowych, powołanych do życia przez Ducha Świętego, które posiadają różne charyzmaty. Do tych rodzin należy zaliczyć Rodzinę Franciszkańską, która w swoich różnych gałęziach uznaje św. Franciszka z Asyżu za swego Ojca, inspiratora i wzór. Jednoczy ona wszystkich członków Ludu Bożego, a więc ludzi świeckich, osoby zakonne i kapłanów, którzy czują się powołani, aby pójść za Chrystusem śladami świętego Franciszka z Asyżu i żyć Ewangelią na sposób św. Franciszka. W Rodzinie Franciszkańskiej ma od początków swoje własne miejsce Franciszkański Zakon Świeckich. Stolica Apostolska powierzyła troskę duszpasterską i opiekę duchową nad FZŚ, na mocy przynależności do tej samej rodziny duchowej, I Zakonowi Franciszkańskiemu i III Zakonowi Regularnemu (TOR). Są to “instytuty”, do których należy wyższe kierownictwo, o jakim jest mowa w kanonie 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Co to jest Trzeci Zakon Regularny?
Z biegiem czasu niektóre wspólnoty (kongregacje) Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (III Zakonu św. Franciszka) podjęły życie wspólnotowe, we wspólnotach męskich lub żeńskich, składając śluby zakonne. W ten sposób powstawały zgromadzenia zakonne oparte o Regułę III Zakonu św. Franciszka. Odnowioną Regułę Franciszkańskiego III Zakonu Regularnego zatwierdził Ojciec Święty Jan Paweł II w dniu 8 grudnia 1982 roku. Niektóre zgromadzenia zakonne nie wywodziły się ze wspólnot FZŚ, lecz od początku powstały w oparciu o regułę III Zakonu św. Franciszka. Część męskich zgromadzeń zakonnych połączyło się tworząc nowy zakon – III Zakon Regularny (TOR).
Jak liczne są zakony franciszkańskie?
I Zakon Franciszkański – Bracia Mniejsi, czyli Franciszkanie (Zakon Braci Mniejszych – OFM, Zakon Braci Mniejszych Kapucynów – OFMCap, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych – OFMConv) – liczy ok. 36 tys. członków. II Zakon Franciszkański – Ubogie Panie, czyli Klaryski – liczy ok. 22 tys. członkiń. III Zakon Regularny (TOR) oraz zgromadzenia zakonne oparte na regule III Zakonu św. Franciszka – liczą ok. 150 tys. Franciszkański Zakon Świeckich (FZŚ) – Franciszkanie świeccy – liczy ok. 500 tys. członków. Rodzina Franciszkańska jest najliczniejsza w Kościele Katolickim i liczy ok. 700 tys. członków